powrót

9 kwietnia 2021 r.


powiązane z:
Szef Kancelarii Prezydenta

KANCELARIA PREZYDENTA

autor: Dawid Wysocki

Ogólna charakterystyka

Zgodnie z literalnym brzmieniem art. 143 Konstytucji RP stanowi organ pomocniczy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Sformułowanie to budzi jednak kontrowersje. Kancelaria Prezydenta RP jest bowiem tak naprawdę urzędem, a więc aparatem pomocniczym organu (w tym przypadku – głowy państwa), nieposiadającym własnych uprawnień, wyłącznie wspomagającym organ w wykonywaniu jego kompetencji1. To jedyny urząd sensu stricto wprost przewidziany przepisami ustawy zasadniczej. Ze względu na charakter prawny KPRP (jako właśnie urzędu), czynności jej pracowników są dokonywane w imieniu Prezydenta RP – tym samym to głowa państwa ponosi za nie odpowiedzialność2.

Ramy prawne

KPRP funkcjonuje na podstawie statutu nadawanego w pełni samodzielnie przez Prezydenta RP, tj. poprzez skorzystanie z prerogatywy, bez konieczności uzyskania kontrasygnaty Prezesa Rady Ministrów (art. 144 ust. 3 pkt 28 Konstytucji RP). Dokument ten przybiera postać załącznika do prezydenckiego zarządzenia3. Jest on w związku z tym aktem prawa wewnętrznego, o którym wspomina art. 93 Konstytucji, wiążącym wyłącznie jednostki podległe organowi wydającemu. Zarządzenie takie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” (vide: art. 10 ust. 2 pkt 4 lit. l ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych4).

Struktura organizacyjna

Statut Kancelarii określa jej strukturę. Aparat pomocniczy głowy państwa składa się z wielu komórek organizacyjnych, m.in. Biura Szefa Kancelarii, Biura Gabinetu Prezydenta, Biura Odznaczeń i Nominacji czy Archiwum Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (vide: § 5 Statutu). Szczegóły działania urzędu precyzuje regulamin organizacyjny, wydawany przez Szefa Kancelarii (§ 6 ust. 1).

Zadania Kancelarii

Podstawowym celem KPRP jest wspomaganie Prezydenta RP w korzystaniu z posiadanych uprawnień. Na podstawie Statutu Kancelarii, wykonuje więc ona zadania wynikające z kompetencji Prezydenta określonych w Konstytucji i ustawach (§ 1 ust. 2 Statutu), a także „zapewnia obsługę merytoryczną, organizacyjną, prawną i techniczną” nie tylko Prezydenta, lecz także Szefa Kancelarii, Zastępcy Szefa Kancelarii, Szefa Gabinetu Prezydenta oraz sekretarzy i podsekretarzy stanu w KPRP (§ 1 ust. 4).

Zasada niepołączalności

Na czele Kancelarii Prezydenta stoi Szef Kancelarii Prezydenta. Zarówno jego, jak i inne osoby zatrudnione w KPRP, obejmuje zasada niepołączalności (incompatibilitas; art. 103 Konstytucji RP). Oznacza ona, w tym przypadku, zakaz łączenia stanowisk w Kancelarii z wykonywaniem mandatu posła lub senatora. Regulacja ta służy realizacji celu konstytucjonalizacji Kancelarii Prezydenta RP, a więc zagwarantowaniu wykonywania zadań głowy państwa w sposób niezależny od pozostałych organów władzy5.

Bibliografia

  • 1. B. Banaszak, "Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz", wyd. 2., Warszawa 2012.
  • 2. M. Safjan, L. Bosek (red.), "Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87-243", wyd. 1., Warszawa 2016.
  • 3. P. Tuleja (red.), "Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz", opubl. WKP 2019.