powrót

9 kwietnia 2021 r.

RADA GABINETOWA

autor: Dawid Wysocki

Jest to Rada Ministrów obradująca w sprawach szczególnej wagi pod przewodnictwem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (zamiast Prezesa Rady Ministrów, który jednak – jako członek Rady Ministrów – uczestniczy w jej posiedzeniach). Określenie tematu spotkania tego organu jako „sprawy szczególnej wagi” należy do głowy państwa, ponieważ ustrojodawca nie zdecydował się na ustanowienie wykazu kwestii mogących stać się przedmiotem obrad Rady Gabinetowej. Wobec tego, to Prezydent RP stwierdza, czy zaistniała sytuacja wymagająca zwołania posiedzenia omawianego gremium1.

Skład Rady Gabinetowej

W skład Rady Gabinetowej, obok Prezydenta Rzeczypospolitej, wchodzą wszyscy aktualnie pełniący swe funkcje członkowie Rady Ministrów. Jeżeli wymaga tego przedmiot posiedzenia RG, dopuszcza się zaproszenie innych organów państwa, takich jak Prezes Narodowego Banku Polskiego. Regularnie w posiedzeniach Rady biorą udział osoby z zaplecza politycznego głowy państwa oraz premiera, tj. sekretarze i podsekretarze stanu w – odpowiednio – Kancelarii Prezydenta RP lub Kancelarii Prezesa Rady Ministrów2.

Charakter prawny

Jak wynika z art. 141 ust. 2 Konstytucji RP, Rada Gabinetowa nie posiada kompetencji Rady Ministrów. Oznacza to, że w praktyce stanowi zaledwie forum dyskusyjne, miejsce omawiania kluczowych spraw dla państwa. Instytucja ta służy zatem dialogowi pomiędzy obydwoma ośrodkami władzy wykonawczej. B. Banaszak określa Radę mianem organu opiniodawczo-doradczego3. Warto nadmienić, że nie istnieje żaden regulamin posiedzeń RG. W literaturze podkreśla się, że wydanie takiego aktu samodzielnie przez Prezydenta RP mogłoby budzić wątpliwości z punktu widzenia konstytucyjnego katalogu źródeł prawa4.

Zwołanie Rady Gabinetowej

Posiedzenia tego organu państwa zwołuje jego przewodniczący – Prezydent RP. Jest to w pełni samodzielnie realizowane uprawnienie (prerogatywa), bez konieczności uzyskania kontrasygnaty Prezesa Rady Ministrów (art. 144 ust. 3 pkt 15 ustawy zasadniczej). Prezydent prowadzi także posiedzenia RG, co oznacza, że do niego należy udzielanie głosu członkom Rady czy też zadawanie im pytań5.

Ustalenia Rady Gabinetowej

Zapadłe podczas posiedzenia Rady Gabinetowej ustalenia nie mają charakteru wiążącego. Wymagają one późniejszego potwierdzenia przez „zwykłą” Radę Ministrów, kierowaną już przez Prezesa Rady Ministrów6. Nie istnieje żadna sankcja niezrealizowania decyzji RG.

Bibliografia

  • 1. B. Banaszak, "Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz", wyd. 2., Warszawa 2012.
  • 2. M. Safjan, L. Bosek (red.), "Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87-243", wyd. 1., Warszawa 2016.
  • 3. W. Skrzydło, "Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz", wyd. 7., opubl. LEX 2013.
  • 4. P. Tuleja (red.), "Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz", opubl. WKP 2019.